Je weet dat je op een tropische bestemming bent aanbeland zodra je het vliegtuig uitstapt. Als een aangename deken valt de warmte over je heen. Zo gaat het ook op Bali. Ik bracht een bezoek aan dit ‘paradijselijk eiland van de duizend tempels’ en maakte kennis met bijzondere rituelen.  

Vrolijke rouwstoet

Mijn eerste ervaring met een typisch Balinees ritueel doet me verbazen. Ik zie een lange rij mensen lachend door de straten van Ubud lopen. Halverwege de stoet dragen mannen een doodskist waar een wit laken overheen gedrapeerd is. Boven op de kist zit een jongen. Een rouwstoet dus, waar bij ons in Nederland niet echt om gelachen wordt. Maar ik ben op Bali, het Indonesische eiland waar de dood niet gevreesd wordt en de uitvaart een feest is. Gelukkig is gids Rosa van de partij om te duiden waar ik zojuist getuige van ben geweest.

Op Bali heeft elk huis een tempel

Het ritueel is typerend voor Bali, waar ruim negentig procent van de bewoners hindoe is. “In deze religie is de dood geen einde, maar een begin”, vertelt Rosa. “Tranen worden er dan ook niet gelaten op een Balinese crematie. Alleen als de familie geen geld heeft voor een crematie, wordt de dode begraven. Op vervolgens weer opgegraven te worden als er wel genoeg geld is.” In onze oren klinkt het gruwelijk, maar voor de hindoestaanse Balinees is het belangrijk dat de ziel vrij is. En die komt vrij tijdens de crematie. De ziel van de dode krijgt thuis een ereplaats: een tempeltje in de tuin.

Op Bali zie je dan ook bij praktisch alle huizen tempels staan. “Het is een van de belangrijkste elementen van de Balinese cultuur”, aldus gids Rosa. Tempels zie je dan ook in alle vormen en maten overal op het eiland. Geteld heb ik ze niet, maar Bali doet de bijnaam ‘eiland van de duizend tempels’ eer aan.

Niet voor de poes

Bij een tempeltje op het strand van Jimbaran zie ik een oud vrouwtje met een hele stapel bakjes en wierrook rondlopen. Een paar jonge katjes volgen – net als ik –  op afstand haar bewegingen. Ze zet een bakje neer en sprenkelt er water over. Ook zet ze hier een daar een bakje op de grond. Wat lief, voor de poesjes, denk ik nog in al mijn onwetendheid. Als ik Rosa even later vertel wat ik gezien heb, kan ze een schaterlach niet onderdrukken.

Ook dit is een ritueel dat je overal op Bali tegenkomt en onlosmakelijk verbonden is met het hindoeïsme: het zijn offers. Drie keer per dag, tussen koken en eten, worden overal in en rond huis, op straat en bij tempels offerbakjes – gemaakt van bananenblad en gevuld met bloemetjes, een koekje, een sigaret of iets anders – neergezet. “Als ze hoog staan, is het om de goden te vereren. De offers worden op de grond gezet om het kwaad te verdrijven. Ze zijn dus niet voor de poesjes”, vertelt Rosa lachend. Weer wat geleerd.

Alledaags leven op Bali

Het leven van de gemiddelde Balinees is eenvoudig. Een oud vrouwtje veegt in alle vroegte een pleintje aan. Een jonge vrouw droogt rijst in haar tuintje. Vissers verkopen hun waar bij de vismarkt. Een bejaarde man spuit het terras van een restaurant schoon. Boven de straten knetteren de elektriciteitskabels en overal kom je (straat)honden tegen – die over het algemeen goed behandeld worden, want net als apen en koeien hebben honden op Bali een speciale status, hoewel op het eiland ook hondenvlees verkocht wordt. Oké, het voldoet wellicht niet altijd aan onze maatstaven van welvaart, maar wie op zoek is naar een stukje authenticiteit op Bali, kijkt verder dan de toeristische locaties.

Op de fiets door rijstvelden

Natuurlijk vind je op Bali hippe uitgaansgelegenheden, trendy beachclubs, populaire surfspots en luxe hotels en vakantieoorden. Je kunt op dit paradijselijke eiland met zijn fraaie stranden en tropische temperaturen genieten van een heerlijke zonvakantie.

Maar er is ook nog zoiets als een authentiek Bali. Als je de georganiseerde chaos van het Balinese verkeer een beetje door hebt, is het de moeite waard om een fiets te huren en het eiland om een andere manier te verkennen. Samen met een gids fietsen we langs tempels, door kleine dorpjes en eindeloze rijstvelden, ook al zo’n belangrijke pijler in de Balinese cultuur.

We stappen af bij een eenvoudig Balinees huisje, waar oma nog op vuur kookt, de rijst op een grote doek op de grond ligt te drogen en de pisang goreng gemaakt wordt van de eigen bananen. Ook dit is Bali. Met een beleefd ‘suksma’ nemen we afscheid van de familie en fietsen door naar ons hotel aan het strand. In de schaduw en met een fris drankje onder handbereik laat ik de veelzijdigheid en contrasten van dit Indonesische eiland met zijn vriendelijke bewoners en indrukwekkende natuur nog even de revue passeren.

Doen op Bali

Snorkelen

Snorkelen: boek een boottrip naar Nusa Lembongan. Dit paradijselijke eilandje ligt op twee uur varen van Bali. Het water is er kraakhelder en al snorkelend tussen de vissen ontdek je kleurrijk koraal.

Surfen

Surfen: de mooiste golven vind je onder meer bij Canggu. Op het strand kun je surfplanken huren. Uitpuffen doe je bij de populaire Old Mans Beach Club.

Chillen

Chillen: Bij de Patoto Head Beach Club (Badung) kun je de hele dag chillen, op een van loungebedjes, in de infinitypool of in de zee.

Eten

Eten: met een liftje daal je af naar de Sundays Beach Club (Badung) waar je de met uitzicht op zee en met je voeten in het zand de lekkerste drankjes en gerechten kunt bestellen.

Raften

Raften: de sportieve manier om het groene Bali te ontdekken. Je wordt omringd door enorme bamboeplanten, boomvarens en palmbomen terwijl je regelmatig onder een douche van watervallen doorkomt.

Shoppen

Shoppen: op de markt koop je je eigen sarong of een ander handgemaakt souvenir. Populair is de grote handcraftmarkt in Ubud.

Vroeg opstaan

Vroeg opstaan: als je voor zonsopgang op het strand van Jimbaran bent, zie je de vissers met een flinke vangst terug te keren naar hun eiland. De vis wordt een paar meter verderop, bij de pasar itak (vismarkt) op soort gesorteerd en verkocht.

Handig om te weten

• Het is op Bali 7 uur later dan bij ons (wintertijd).
• Op Bali rijden ze links.
• De belangrijkste godsdienst is het hindoeïsme (95%).
• Gemiddeld is het dertig graden op Bali, met een hoge luchtvochtigheid.
• Check vooraf bij GGD of bij je huisarts of je inentingen nodig hebt.
• Van het kraanwater kun je ziek worden, drink het dus niet. Pas ook op met ijsklontjes, tanden poetsen, douchen en rauwe groenten die mogelijk met kraanwater zijn afgespoeld.
• Het noorden van Bali is groen en rustig, in het zuiden vind je stranden en beachclubs.

Het Indonesische eiland Bali is de laatste jaren een steeds populairdere vakantiebestemming geworden. Het tropische klimaat, de fraaie stranden, de kwalitatief hoogstaande en zeer betaalbare hotels en de steeds goedkoper wordende vliegreizen hebben ongetwijfeld een steentje bijgedragen aan de groeiende populariteit. Het eiland heeft meer te bieden dan zon en zee. De natuur (jungle, vulkanen) en cultuur (tempel, rijstvelden) geven Bali zijn eigen gezicht. Ook het gegeven dat de overgrote meerderheid van de Balinezen het hindoeïsme aanhangt, maakt dat Bali zich onderscheidt van het verder overwegend islamitische Indonesië.

Bali – fact&figures

Indonesisch eiland
Hoofdstad: Denpasar
Aantal inwoners: 3,2 miljoen
Oppervlakte: 5561 km2 (vergelijkbaar met de provincie Friesland)
Taal: Indonesisch, Balinees
Valuta: Indonesische roepia (IDR)
Vliegduur: 15 uur

Maak kennis met de trotse bevolking van Bali: de Balinezen.