Bollenstreek – net een Mondriaan
Zodra je de duinen in de kop van Zuid-Holland over bent, beland je in een landschap dat door Mondriaan geschilderd kon zijn. Rechte lijnen, felle kleuren. Overal waar je kijkt: kleur, kleur en nog eens kleur. In het voorjaar is de Bollenstreek – gelegen aan de Noordzeekust in het grensgebied van Zuid- en Noord-Holland – een van de kleurrijkste ter wereld. Daar zorgen miljoenen tulpen, narcissen en hyacinten voor. En precies daarom is dit gebied wereldberoemd.
Zoet voorjaar in de Bollenstreek
Foto: Andries de la Lande Cremer
Veld naar veld vormen tulpen, hyacinten en narcissen een palet van rood, geel, paars, wit, oranje en groen. Geen wonder dat je overal mensen ziet fotograferen: het ene doorkijkje is nog mooier dan de andere. Het landschap toont een bijna kunstzinnige en geometrische schoonheid. Naast een lust voor het oog, wordt ook de neus geprikkeld. In de hele Duin- en Bollenstreek ruik je het zoete voorjaar. En met de wegen nét iets boven het maaiveld, heb je als fietser of wandelaar op de meeste plekken ook nog eens een mooi uitzicht over de bollenvelden.
Weten hoe dat eruit ziet? Maak een virtueel rondje door de Bollenstreek.
Beroemd exportproduct
De bollenvelden liggen in de luwte van de duinen. De bloemen doen het hier juist goed door de samenstelling van deze geestgronden: kalkrijk duinzand en rivierklei. De bollenboeren verbouwen de bloemen niet primair voor de bloemen, maar voor de bollen. Die worden over de hele wereld geëxporteerd. De totale jaarlijkse export van bloembollen omvat 700 miljoen euro. Niet voor niks is de Duin- en Bollenstreek aangewezen als een van de vijf belangrijke tuinbouwconcentratiegebieden (Greenports) in Nederland. Natuurlijk profiteert de regio ook van de schoonheid van de bloemen. Alleen De Keukenhof al – in het hart van de Duin- en Bollenstreek – trekt jaarlijks zo’n 800.000 bezoekers. Her en der zie je kraampjes en stalletjes aan de weg waar je bollen én bossen tulpen, narcissen, hyacinten – of wat de boer ook maar op het land heeft – kunt kopen.
Workum-Warmond
De Bollenstreek en Friesland hebben een bijzondere band met elkaar. Vroeger brachten Friese boeren scheepladingen vol mest naar de Bollenstreek. Ze zeilden met hun skûtsjes en tjalken vol stinkende vracht over de Zuiderzee – later IJsselmeer – en vervolgens via de Ringvaart van de Haarlemmermeerpolder naar Warmond, waar ze de lading afleverden. Daarmee bemestten de West-Hollandse bollenboeren de geestgronden waar ze hun bollen verbouwden. Met de komst van kunstmest en vrachtvervoer over de weg verdween deze handel zo rond 1950. De traditie wordt in ere gehouden: elk jaar in oktober vindt de Strontrace plaats, een zeilwedstrijd met historische schepen van Workum naar Warmond. En terug.
Duinlandschap
De bollenvelden liggen pal naast een langgerekt duingebied. Wie via Noordwijk langs de kust naar het noorden fietst of wandelt, ervaart een steeds wisselend duinlandschap, afhankelijk van de route die men neemt. Helmgras en laag struikgewas maken af en toe plaats voor bos- en schaduwrijke duinen. Via een fietspad op de grens van duin en bollenvelden komt de bezoeker via Noordwijkerhout in De Zilk terecht. Vlakbij dit dorpje midden tussen de bollenvelden, bevindt zich het grootste natuurgebied aan de Nederlandse kust: de Amsterdamse Waterleidingduinen.
Alleen wandelaars zijn hier welkom. Het is hier dus rustig, maar nooit stil. Hier hoor je de geluiden van de natuur: de branding van de Noordzee in de verte, overvliegende zwanen, kwetterende vogels, ruisende bomen. Ook damherten en vossen leven hier. Net als de nachtegaal, koekkoek, zwartkoppen en andere bijzondere vogels. En met een beetje geluk loop je hier een herder met schapen tegen het lijf.
Historische dorpen in de Bollenstreek
De Duin- en Bollenstreek is meer dan alleen duinen en bollen. Ook liefhebbers van cultuurhistorie komen hier aan hun trekken. Een rondgang door het gebied brengt je in bollenplaatsjes zoals Lisse, Hillegom, Sassenheim, Warmond, Voorhout, Noordwijkerhout, De Zilk, Rijnsburg en Noordwijk. Bij die laatste plaats denk je in eerste instantie aan zee. Maar dit dorp draagt niet voor niets de toevoeging Bollenbadplaats. Noordwijk bestaat uit twee delen: Aan zee – waar de iconische witte vuurtoren staat – en Binnen. Ze worden van elkaar gescheiden door een groenstrook: dit gebied is uitsluitend bestemd voor bollenbouw – hoewel het groen hier en daar wel wordt opgeslokt door huizen.
De twee gezichten van Noordwijk
Waar ‘Aan zee’ gedomineerd wordt door grote hotels, flanerende badgasten en winkelend publiek, is Noordwijk Binnen een zee van rust. Oude lindebomen flankeren rustieke straatjes. Twee kerken (eentje nog met kruidentuin), een oude dorpspomp, galerietjes en historische panden zetten de toon; hier ademt nog de tijd van weleer. En zo heeft elk van de plaatsen in de Duin- en Bollenstreek zijn eigen charme.
Het loont de moeite om tussen Voorhout en Sassenheim even halt te houden bij het kasteel van Teylingen. Of beter gezegd: de ruïne van het eeuwenoude bouwwerk. En niet alleen het bloemenpark, ook het kasteel en de omliggende natuur van De Keukenhof tussen Hillegom en Lisse is een bezoek waard. Een paar jaar geleden had dit grote lentepark nog een ‘echte’ Mondriaan als blikvanger.
Met zo’n kleurrijk landschap, de vele fiets- en wandelpaden en cultuurhistorische rijkdom, zou je haast vergeten dat de Duin- en Bollenstreek aan zee ligt. Je kunt kiezen. Het drukke, mondaine strand bij Noordwijk of juist de gemoedelijkheid bij Langevelderslag. Of de rust daartussen. De Duin- en Bollenstreek biedt voor elk wat wils.
BEKIJK OOK
Tulpen, tulpen en nog eens tulpen in de Bollenstreek
LEES OOK