Kneipp – wellness en baden op z’n Duits
Je hebt het vast wel een in een badkamer zien staan: doucheschuim of badzout van Kneipp. Voor ons Nederlanders een gewone merknaam, voor Duitsers heeft de naam een heel andere lading. Sebastian Kneipp introduceerde meer dan tweehonderd jaar geleden wellness avant la lettre. In bijna alle plaatsen in Duitsland waar het woord ‘Bad’ in staat, vind je wel een Kneipptuin. Hoog tijd om daar eens in onder te dompelen.
Kneipp – zijn tijd ver vooruit
In 1821 gaf de Duitse pastoor Sebastian Kneipp zijn naam gaf aan de holistische gezondheidsfilosofie waarin water, planten, beweging, voeding en balans centraal staan. Waterkuren, koud douchen, kruidenthee, bruin brood: Kneipp was zijn tijd ver vooruit. In Duitsland is in bijna elke ‘Bad’-plaats wel een Kneipptuin te vinden. De Duitse spa-traditie en wellness is diep geworteld. Niet alleen gaat het om beter worden maar ook om gezond blijven. In Bad Nauheim bijvoorbeeld, kun je in de Gesundheitsgarten aan je fysieke en mentale gezondheid werken, onder meer door een Kneippbad te nemen. Je hoeft er geen zwemkleding voor aan. Je laat je armen in een bad bungelen of loopt met opgestroopte broekspijpen in ‘ooievaarspas’ door een bekken. Gewoon de bezoekers die er al zijn nadoen, dan komt het goed. Of bekijk hier de hilarische video!
Let vooral op de speciale loopwijze door het water. Het ziet er komisch uit, maar zal ongetwijfeld ergens goed voor zijn. In Bad Nauheim staat ook nog een oud zoutwinningsbouwwerk (Gradierbau). Hier loopt verneveld zout water naar beneden dat goed is voor je luchtwegen. Even verderop ligt het Besser Lernen Pfad, een wandelpad met dertien oefeningen die je welzijn, balans en concentratievermogen bevorderen.
Romeinen als inspiratiebron voor Kneipp
Duitsland kent meer dan 250 steden die het keurmerk ‘kuuroord’ dragen. Dat heeft alles te maken met de ondergrond waarop ze gebouwd zijn: miljoenen jaar oude zeeën en vulkanen die goed zijn voor heilzaam zout en thermaal water. De kuuroorden zijn te herkennen aan het woordje Bad voor de naam. Baden is in Duitsland een echte traditie, die teruggaat naar de Romeinen en waar Kneipp dankbaar gebruik van maakte. Tussen alle Bad-plaatsen valt de dubbele naam Baden-Baden op. De oorsprong van de naam is niet helemaal duidelijk, maar Bill Clinton had de oplossing. “Baden-Baden is zo mooi, dat moet je wel twee keer noemen”, zei hij tijdens een van zijn werkbezoeken. En daar heeft de oud-president van de Verenigde Staten gelijk in. De stad is goed onderhouden en in de sjieke, historische straten hangt een joie de vivre sfeer.
Baden-Baden – meest Franse stad van Duitsland
Zelfs Fransen noemen Baden Baden de meest Franse stad van Duitsland. Hier verblijven wereldleiders, acteurs en de rijke upperclass uit Duitsland, Rusland en de Emiraten in poepsjieke hotels als Brenners Park Hotel of Maison Messmer. Dames is witte kleding roken op het terras dunne sigaretjes, mannen met hoeden flaneren met hun partner aan de arm door het groen van de Lichtentaler Allee en zakenlui wagen na een dag zakendoen een gokje in het met kroonluchters behangen casino in het Kurhaus.
Maar er zijn gelukkig ook genoeg mensen zoals jij en ik, die ongegeneerd de toerist uithangen, foto’s maken van de stad, een ijsje of Schwarzwalder kirschtorte eten bij een van de konditoreien, een museum bezoeken, een kaartje kopen bij een van de twee openbare spa’s of een gratis Kneipp -bad nemen. Want een bezoekje zónder een bad te nemen of een wellness te bezoeken in Baden-Baden, dan kan natuurlijk niet.
Wellness dankzij de Romeinen
Het waren de Romeinen die tijdens de aanleg van de weg tussen de Rijn en het Zwarte Woud ontdekten dat het warme water dat uit de grond omhoog borrelde wel heel aangenaam was. Ze bouwden een paar badhuizen om de bronnen heen en noemden de nederzetting Aquai – Water. Die Romeinse baden liggen nu een paar meter onder de grond. Op het Marktplatz in Baden-Baden kun je de contouren van een van de grootste badhuizen zien. Op de oude fundamenten van de badhuizen staan nu twee grote spa’s die net als de Romeinen gebruik maken van het bronwater dat van twee tot drie kilometer onder de grond komt.
Het water zit vol mineralen en is heilzaam voor mensen met reuma, hart- en vaatziekten en ademhalingsproblemen. Maar je kunt er ook gewoon in badderen, van genieten en tot rust komen. Rare jongens, die Romeinen, maar zonder hun nieuwsgierigheid, inventiviteit en levenslust was Baden-Baden hooguit een pierenbadje geweest en hadden wij niks van Kneipp in de badkamer staan.
Hotspots Baden-Baden
*Het casino (waar op de gevel ‘Kurhaus’ staat) – je hoeft niet te gokken om hier even rond te kijken. De inrichting is op z’n minst bijzonder te noemen. En al zo’n tweehonderd jaar ongewijzigd.
*Adem in, adem uit… in de Salina van Baden-Baden is een heuse zoutgrot gemaakt. De lucht is zoutig en dat is heilzaam en wellness voor lichaam en geest.
*Twee openbare spa’s: Friedrichsbad (klassiek, hierboven) en Caracalle Spa (modern, hieronder).
*Lichtentaler Allee – een park met imposante historie: het dateert uit de zestiende eeuw.
*Museum Frieder Burda is ondergebracht in een van de weinige moderne panden in het oude centrum van Baden-Baden. Architect is Richard Meier, bekend van het stadhuis (het ‘IJspaleis’) in Den Haag.
*De Markusberg – hier vind je het Kneippbad. Een funiculair brengt je naar de top waar je een fraai uitzicht over Baden-Baden en het omringende Zwarte Woud hebt. Erheen wandelen/hiken kan ook.
Champagefonteinen in Bad Nauheim
Bad Nauheim ligt tweehonderd kilometer noordelijker van Baden-Baden, ten noordoosten van Frankfurt. In deze badplaats borrelt koolzuurrijk bronwater als ‘champagnefonteinen’ naar boven. Door de natuurlijke bubbels in het bronwater lijkt het een beetje op champagne. In Bad Nauheim hangt een totaal andere atmosfeer dan in Baden-Baden. Hoewel een stuk onbekender, komen er toch al meer dan honderd jaar mensen van over de hele wereld naar dit kuuroord om ook echt te kuren en te herstellen van hart- en vaatziekten en andere kwalen. In 1835 werd hier het eerste badhuis met het bruisende heilzame water geopend.
Zes oude badhuizen staan nog steeds in het ‘Sprüdelhof’ en zijn cultureel erfgoed. In Badhaus 3 kun je zien hoe het baden of kuren vroeger ging: in kleine kamertjes stonden houten badkuipen die gevuld werden met het heilzame, bruisende bronwater. Voor kuren anno nu kun je terecht in de tuin van Kneipp en de wellness spa die in 2023 de deuren heeft geopend.
Elvis in een Kneipp-bad?
Een wandeling door een van de parken of het oude centrum van Bad Nauheim sluit je in stijl af met een ijsje bij een van de vier ijssalons die het kleine stadje rijk is. Ook dat is een typisch Duitse traditie. Bad Nauheim mag dan zo goed als onbekend zijn bij Nederlanders, toch heeft het een heel bekende inwoner gehad: Elvis Presley. Hij woonde een tijd in hotel Villa Grunewald toen hij zijn diensttijd in Duitsland vervulde. De hotelkamer waar The King verbleef is nog steeds te boeken. Het meubilair is nog in originele staat. Bad Nauheim heeft daardoor een bijzonder mix aan bezoekers: van Elvisfans tot Kneipp-aanhangers.
Hotspots Bad Nauheim
*Het oude centrum van de stad, te herkennen aan de vakwerkhuizen. Bad Nauheim heeft verder veel Jugendstil-panden.
*Badhuis 3: nu een museum waar je kunt zien hoe er vroeger gekuurd werd.
*Het Elvis-‘monument’ bij Hotel Villa Grunewald.
*Gradierbau I – XI – er zijn nog zes delen over van het ooit gigantische bouwwerk waar zout werd verwerkt. De zoutmoleculen die loskomen uit het water dat langs de takken sijpelt zijn heilzaam. Wellness in de open lucht.
*Gesundheitsgarten – een tuin vol ‘gezonde’ activiteiten voor lichaam en geest.
*Kneipptuin – hier neem je een voeten- of armbad. Kijk de bijzondere looptechniek in het voetenbad van de Duitsers af.
Meer weten en lezen over Kneipp? Reiscollega en wellness-expert Henriëtte van Wellness Spots onderging een Kneipp-kuur in Zuid-Tirol (Italië). La dolce vita ligt letterlijk aan je voeten 🙂
* commercial break *
Zin in een Kneipp Erlebnis?
Mocht je geen tijd hebben om naar een van de ‘Bad’-plaatsen zoals Baden-Baden of Bad Nauheim af te reizen voor een wellness break maar wel ongelofelijk veel zin hebben je badkamer om te toveren tot een Kneipp Erlebnis? Met één klik op onderstaande foto heb je een heel assortiment te pakken. Viel Spass!
LEES OOK
- Het water van Wiesbaden
- Het wilde zuiden van Duitsland