Het is warm, in de verte klatert water, roze bloemen schitteren tussen palmbomen en om me heen fladderen grote vlinders. Ik waan me op een tropisch eiland. Niks van dat alles… Ik ben ‘gewoon’ in Nederland. In de Hortus Botanicus van Leiden om precies te zijn. Een stad waar om elke hoek een verrassing ligt.

De grachten van Leiden

Het was best nog een uitdaging om op tijd bij de hortus te komen. Je wandelt vanaf parkeergarage de Morspoort namelijk dwars door de historische binnenstad. En laat het nu een geweldige nazomerdag zijn. Een dag waarop het licht net als de eerste herfstblaadjes door de straten  en over de grachten van Leiden warrelt. Een dag waarop alles wat al mooi is, nog mooier wordt. Schiet dan maar eens op. De route leidt ook nog eens langs de beroemdste gracht van Leiden, Rapenburg. Hier woonden diverse beroemdheden, zoals filosoof Descartes en koninklijke hoogheden Beatrix en Willem-Alexander. Een kwartier te laat kom ik dan alsnog bij de Hortus Botanicus aan. Dit is de oudste botanische tuin van Nederland: anno 1590, ruim vierhonderd jaar oud dus.

Zen in de hortus

Ook als je niet van bomen, plantjes en bloemetjes houdt, is deze verzameling groene schatten van over de hele wereld een bezoek waard. Je wordt helemaal zen van de rustgevende sfeer en aangename geur die hier in de hortus hangt. Ik zweef door de tuinen en de enorme kassen en vergaap me aan de enorme verscheidenheid in geuren en kleuren. Een echte must-see is de reuzenwaterlelie, met bladeren zo groot, dat je er een baby op kunt droppen voor een fotoshoot. Helaas: ik had geen baby bij me, dus je moet me maar gewoonweg geloven. Op het bijbehorende informatiebordje lees ik dat de bladeren wel drie meter in doorsnee kunnen worden. Een echte kanjer dus.

Prehistorische planten, gewoon bij de hortus in Leiden

In een andere kas van de hortus loop ik tegen de afdeling prehistorische planten aan. Palmbomen die ook al in de oertijd op onze wereldbol groeiden. Vleesetende planten die al miljoenen jaren tegenstanders gewoon lekker opeten. Ik sta wat langer stil bij de boom die ik zelf ook in de tuin heb: de ginkgo biloba. Er ligt een fossiele afdruk van een blaadje. Leeftijd: 40 miljoen jaar oud. Dus toen wij nog als eencelligen in de oersoep ronddreven, stond deze boom al te shinen. Onder de indruk neem ik afscheid van deze mooie, historische plek in Leiden. Nou vooruit, nog een koffie dan in het mooi ingerichte hortuscafé. Maar daarna ga ik echt de stad onveilig maken met mijn camera.

Stadswandelingen door Leiden

Het plan is om na het bezoek aan de hortus een stadswandeling te maken aan de hand van een route. Ik kan kiezen uit de Rembrandtroute (jazeker, deze beroemdheid is een echte Leidenaar), de Hofjeswandeling (de stad telt maar liefst 35 eeuwenoude hofjes), de Leidse Loper-wandeling (langs de mooiste plekken van Leiden) en de Pelgrimsroute (Leidse pelgrims gingen 400 jaar geleden met de Mayflower naar de Nieuwe Wereld en waren mede-founding fathers van ‘Amerika’).

Verdwaald in Leiden

Met het boekje van de Pelgrims ga ik op pad, maar ik ben de hoek nog niet om of ik ben de route al kwijt. Want: mooie panden, bootjes in de grachten, de stegen, de talloze fietsen, romantische doorkijkjes, imposante kerken, gezellige terrassen en panoramische uitzichten blijven mij verleiden. Sorry Pelgrims! Ligt echt niet aan jullie. Toch kom ik vanzelf op een belangrijke plek waar deze ‘geloofsvluchtelingen’ lange tijd woonden: rondom de Pieterskerk. Ook al zo’n gouwe ouwe: in 2021 vierde deze imposante kerk zijn 900ste verjaardag. Wees niet verbaasd als je hier Amerikanen tegen het lijf loopt. Het zijn waarschijnlijk afstammelingen van de (Leidse) pelgrims, net als Barack Obama, Clint Eastwood, Marilyn Monroe, George Bush en miljoenen andere Amerikanen.

Leiden Sleutelstad

Dwalend door de stad wordt mijn oog getrokken door het bordje ‘Burcht’. Opeens sta ik voor een heuvel met een hoge trap die naar een bouwwerk leidt, de Burcht dus. Ik loop via de geornamenteerde toegangspoort met sleutels door naar boven. Die sleutels kom je trouwens overal tegen, ze zijn het symbool van Leiden, ook wel de Sleutelstad genoemd. Die bijnaam komt van Sint-Pieter (Petrus), de beschermheilige van de stad. Deze Pieter/Petrus krijgt in de bijbel de sleutels van het Koninkrijk der hemelen. Vandaar dus de sleutels. Mocht je het precies willen weten, dan moet je het Evangelie volgens Mattheüs even erop na slaan (staat in het Nieuwe Testament). De Burcht is verder behalve een rond bouwwerk vooral een mooi uitkijkpunt over de stad. Tussen de kantelen door zie je alle hoogtepunten van Leiden.

Deftig stadhuis

Als ik weer beneden sta, lonken de terrassen. Ik zwerf nog een stuk door de stad, loop over bruggetjes en verbaas me wederom over het aantal bootjes dat hier rondvaart. Ik geef ze geen ongelijk, op zo’n mooie nazomerdag is het heerlijk op het water. Bij de Vismarkt stuit ik – wéér – op een mooi pand. Ik ziet meteen dat het een belangrijke, statige functie heeft. Klopt! Het is het stadhuis van Leiden. Zo’n Stadhuis heeft natuurlijk een eigen plein, het Stadhuisplein. Daar wil ik op het terras van de Italiaanse trattoria City Hall neerploffen, ware het niet dat alle tafeltjes bezet zijn. Gelukkig is de serre ook geen straf. En de kaart …. een aanrader (ook voor vega’s zoals ik).

Stad vol verhalen

Ik banjer na de lunch nog een paar uur door de stad, loop nog tegen een parel van een oud politiebureau in Amsterdams Schoolstijl aan en ontdek de betekenis van de ouderwetse koffers die voor dit pand en ook elders in de stad staan. Tezamen vormen ze een monument met de naam Bagage. De stenen koffers staan er ter nagedachtenis aan de Joodse Leidenaren die in de Tweede Wereldoorlog vermoord zijn. De stad zit vol verhalen en historie, maar dat had je vast al begrepen. Vol indrukken stap ik weer in mijn eend en zoek de rust net buiten de stad op. Onder de ‘rook’ van Leiden liggen interessante locaties te wachten om ontdekt te worden.

Van meelfabriek naar brasserie

Net buiten Leiden ligt Leiderdorp. Een zijtak van de Oude Rijn is De Zijl. Langs de oevers van deze rivier ligt de Zijldijk en staat een oude meelfabriek: Zijlstroom. Meel wordt er niet meer verwerkt, tegenwoordig is het een brasserie waar je heerlijk kunt eten en bootjes kunt kijken. De chef vind je regelmatig in de naastgelegen moestuin voor het plukken van verse ingrediënten. In de moestuin staat ook een kas. Met daarin geen exotische eetbare planten, maar een tafel, twee stoelen en kaarsen. Speciaal voor romantische etentjes. Ook in de serre of op het terras zit je perfect voor ontbijt (bestel vooral de zelfgemaakte granola!), lunch of diner.

Natuur achter de snelweg

Leiderdorp wordt doorsneden door de snelweg A4. Aan de ene kant vind je de meubelboulevard, aan de andere kant het Groene Hart. Hier ligt de Munnikkenpolder. Je kunt er alleen met de fiets of wandelend komen. Pal achter de snelweg waan je je in een andere wereld. Een miniatuur natuurgebiedje, een klein vogelparadijsje, getuige de met verrekijkers uitgeruste vogelaars. Hier leven kwikstaartjes, rietgorsen, snippen en talloze ganzen in en rond de waterplas. De paden zijn omzoomd door riet en er staan twee poldermolens, waaronder de Munnikkenmolen. Die zorgt ervoor dat de Leiderdorpers droge voeten houden. Als de molen draait, is molenaar Erik Kopp aanwezig. Als je het vriendelijk vraagt, wil hij je zelfs de molen laten zien. Hij zal vol passie over de bijzondere geschiedenis én de huidige functie van ‘zijn’ honderddertig jaar oude molen vertellen.

Terug naar Oegstgeest

Na Leiderdorp staat Oegstgeest op het programma. Een dorp waar de sjiekheid van afspat. Hier staan huizen waar we alleen maar van kunnen dromen. Ook het winkelaanbod is afgestemd op het voorname dorp. In het oude dorpshart, in de buurt van de Kempenaerstraat – vroeger ook wel de PC Hooftstraat van Zuid-Holland genoemd – vind je geen McDonalds of Action. Wel elegante winkels, speciaalzaken, couture in boetiekjes en smaakvolle restaurants. Zoals een brasserie die zijn naam eer aandoet: Hemels.

Even verderop in de Kempenaerstraat staat de misschien wel verleidelijkste winkel van Oegstgeest: Welter. Hier drink je niet alleen een perfecte latte macchiato of espresso of een thee voor fijnproevers, de vitrines met chocolade, noga en koekjes zijn eveneens moeilijk te weerstaan. Do as locals do en koop een pak versgemalen koffie (keuze uit 25 soorten koffiebonen) of maak je keuze uit de 80 soorten thee die ze hier verkopen. Eigenaresse Karen Welter en haar trouwe medewerkster Jalisa verzorgen trouwens ook koffieworkshops en koffieproeverijen. Goede reden(en) om terug te gaan naar Oegstgeest.

Parkeren in Leiden kan op diverse plekken in en rond het centrum van de stad. Ik parkeerde bij de Morspoort. Vanuit de garages is bijna alles op loopafstand. Kom je met de trein? Ook geen probleem. Je loopt vanaf station Leiden Centraal zo de binnenstad in.

Fiets huren met familie, vrienden of collega’s? Leiden en omgeving is prima met de fiets te ontdekken. Bizon Events verhuurt stoere fietsen mét een bakje voorop.

Leiden ligt vlakbij de kust én de bollenvelden. Een stedentrip naar Leiden en de hortus botanicus is dus prima te combineren met een strandwandeling of – in het voorjaar – een tocht door de tulpenvelden in de Bollenstreek. In het najaar bloeien de dahlia’s in deze regio. Ook de moeite waard!