
Gdansk: meer dan ‘Hollandse’ gevels
Grachten, trapgevels, pakhuizen: het lijkt soms net alsof je in een Nederlandse stad rondloopt. Het Poolse Gdansk is net als Groningen, Kampen en Stavoren een Hanzestad. De overblijfselen van dat Europese handelsverleden zie je in alle Hanzesteden terug. Naast aangenaam herkenbaar zijn er meer redenen om af te reizen naar Gdansk. Deze vijf bijvoorbeeld.
1 European Center of Solidarity
Gdansk wordt ook wel het ‘Lourdes voor de vakbonden’ genoemd. Dat heeft alles te maken met de grote haven en de opstanden die daar in de tachtiger jaren waren. Op de Leninwerf werd geschiedenis geschreven: hier ontstond de beweging die in het hele land zorgde voor democratie en solidariteit. Op diezelfde werf is nu het European Center of Solidarity gevestigd. De beroemde vakbondsleider – en later premier van het land – Lech Walesa houdt hier kantoor. Het centrum toont de recente geschiedenis van het land, het communisme en de opkomst van vakbonden en andere democratische processen. Boeiend, indrukwekkend en beklemmend tegelijkertijd, in een pand gemaakt van scheepsstaal. Op het dak (gratis toegankelijk) heb je een panoramisch uitzicht over de stad en de haven. Vergeet vooral niet een bijdrage te leveren aan het gasten’boek’, dat bestaat uit een wand vol rode en witte kaartjes die tezamen het woord ‘Solidarnosc’ vormen.
2 Streetart in Zaspa – Gdansk
Ooit was hier een militair vliegveld, in de zeventiger jaren werd er een typisch communistische wijk uit de grond gestampt. Flats met kleine appartementen, scholen, winkels en veel groen in de wijk. De ooit kleurloze gebouwen zijn tegenwoordig trendy. Op meer dan zestig flats zijn tientallen meters hoge muurschilderingen aangebracht die de wijk hebben veranderd in een grote openluchtgalerie. De eerste ‘mural’ dateert uit 1997 en de ‘collectie’ wordt nog steeds uitgebreid. Er is een plattegrond met route beschikbaar zodat je alles kunt zien. Op de bijbehorende website lees je alle achtergrondinformatie over deze kleurrijke wijk.
VIDEO GDANSK
Proef de sfeer in Gdansk!
3 Mariackastraat – de Amberstraat
De Mariackastraat in het centrum van Gdansk is een van de weinige straten die zijn oorspronkelijke allure heeft behouden. Voor de hoge panden zijn de trappen en ‘balkons’ bewaard gebleven, wat de straat een romantische uitstraling geeft. Overigens is deze straat, net als vele andere delen van Gdansk, na de bombardementen in de Tweede Wereldoorlog, grotendeels herbouwd. Hier geen auto’s, maar galeries, eetcafés en winkeltjes waar je amber in allerlei vormen kunt kopen. De bijnaam is dan ook ‘Amberstraat’. Het gefossiliseerde hars werd veel gevonden op de kusten van landen langs de Oostzee. Tegenwoordig is het veel zeldzamer, maar in Mariackastraat merk je daar weinig van.
4 Sopot + Gdynia + Gdansk = Trojmiasto
Gdansk vormt samen met Gdynia en Sopot ‘Trojmiasto’, oftewel Driestad. Ze liggen alle drie zo goed als aan elkaar gegroeid langs de kust. Elk met hun eigen uitstraling. Gdynia is een marinestad, de nieuwste stad van Europa. De kleinste van de drie, Sopot, is een soort klein-Scheveningen. Strand, grote hotels, een casino, een kuurbad en een vijfhonderd meter lange houten pier waar je kunt uitwaaien. Met de SKM-trein ben je vanuit Gdansk binnen een half uur in Sopot. Dat de Duitsers hier enige tijd de scepter zwaaiden, zie je aan de architectuur: veel houten huizen in Victoriaanse stijl. Eén pand in de hoofdstraat valt op: het dronkemanshuis. Ontworpen door een architect die diverse bouwstijlen wilde laten zien. Het opzienbarende pand zou tijdelijk blijven staan, maar trok zoveel belangstellenden, dat de stad besloot het te behouden.
5 Nationaal Museum Gdansk
Parijs heeft de Mona Lisa, Vaticaanstad de Sixtijnse Kapel en Gdansk Het laatste oordeel. In een groot, rood bakstenen gebouw in het centrum van Gdansk is het Nationaal Museum gehuisvest. Hier hangt het meesterwerk van de Belg Hans Memling: het drieluik Het laatste oordeel. Een metershoog en -breed schilderij waarin hemel en hel centraal staan. De bankjes voor het schilderij zijn geen overbodige luxe: je hebt wel even tijd nodig om alle details van de beeltenis te bekijken. Het museum heeft ook een omvangrijke collectie werk van Nederlandse schilders zoals Jan Steen, Van Ruijsdael en Albert Cuyp.
LEES MEER OVER POLEN
In de straten van Krakau
of juist: Bezienswaardigheden buiten Krakau