Je kunt het zo gek niet bedenken, of er is wel een museum over te vinden. In Berlijn ontdekte ik een museum vol lippenstift. Het enige ter wereld. Opgezet door René Koch, een voor ons onbekende meneer, maar bij onze Oosterburen een BD’er, oftewel Bekende Duitser. Een tuttig museum? Allesbehalve.

Sinds een paar jaar verblijf ik geregeld voor wat langere tijd in Berlijn. Ik pas dan op het appartement van vrienden, een soort housesitting dus. Prima te doen met mijn werk dat niet aan locatie gebonden is. Als er internet is, ben ik blij. Elke dag maak ik een wandeling door ‘mijn’ wijk en zo kom je wel eens wat tegen. Geen hordes toeristen in elk geval, want deze wijk is niet hip & happening. En dat bevalt me prima. Ik zit hier tussen de locals. Toch zijn de Ku’damm  en de Gedachtniskirche slechts 800 meter verderop. Maar goed. Even terug naar het onderwerp.

Bordje ‘Lippenstiftmuseum’

Het Lippenstiftmuseum. Zo’n beetje bij mij om de hoek, in een groot, vooroorlogs Berlijns pand. Onopvallend in een gewone straat. Tijdens een wandeling valt de entree van dit pand op. Toevallig lees ik het bord wat naast de deur hangt. Lippenstiftmuseum? Interessant. Ik druk op de bel. De deur piept automatisch open. Ik sta in een hal met een ouderwetse lift en een enorme, donkerbruine trap. Geen idee waar ik heen moet. Van boven hoor ik iemand roepen. Ik roep iets terug en ga de trap op, het donker in. Op de derde verdieping staat een man in de deur op me te wachten. Het blijkt René Koch te zijn, de eigenaar van het museum. Helaas is het museum dicht. Het is een museum waar je alleen op afspraak naar binnen kan. Of ik zaterdag langs kan komen? Er heeft iemand afgezegd en dus is er een plekje vrij.

Wie is René Koch?

Weer thuisgekomen zoek ik uit wie René Koch is. De man blijkt een beroemd visagist in de Duitse showbizzwereld te zijn. Ook was hij model en modeontwerper. Hij werkte in Parijs, New York, Londen, Zürich, München en Berlijn. Twintig jaar lang was hij visagist bij Yves Saint Laurent en zette grootheden als Joan Collins, Shirley Bassey, Jodie Foster en Claudia Schiffer in de make-up en lippenstift. Een man met een fraai cv dus. Die óók nog eens schildert.

Koninginnen en beroemdheden

Als ik die zaterdagmiddag bij het Lippenstiftmuseum binnenloop, zijn er tien bezoekers binnen, het maximum aantal. Dit is namelijk niet een museum zoals andere musea. Het is klein, maar omvat een interessante geschiedenis. Van over de hele wereld komen mensen – ook beroemdheden en koninginnen – naar dit mini-museum, waar een wachtlijst van drie maanden voor staat. Ik had geluk.

Niet tuttig, dit museum vol lippenstift

René Koch verzorgt zelf de rondleiding door zijn Lippenstiftmuseum. Hij vertelt over zijn passie voor cosmetica, accessoires en kleding. En over het ontstaan van de lippenstift en voorlopers ervan. Nu klinkt dit redelijk tuttig, maar dit museum is dat allesbehalve. Aan de hand van zoiets ‘simpels’ als een lippenstift neemt René Koch je mee op een reis door de tijd en langs culturen. Van Japanse geisha’s tot hedendaagse supersterren en vrouwen zoals jij en ik. Bijzonder feitje: de lippenstift zoals we die nu kennen werd tijdens de Wereldtentoonstelling in 1883, in Amsterdam, voor het eerst als uitvinding gepresenteerd.

Lippenstift voor blinden

René Koch (Heidelberg, 1945) is allang gepensioneerd maar nog steeds gepassioneerd wat make-up betreft. Naast zijn museum heeft hij een cosmetica- en camouflagecentrum. Hier biedt hij workshops aan. Zijn credo: “Schoonheid is geen toeval”. En dat geldt voor iedereen, ook voor blinden en slechtzienden, meent Koch. Hij leert mensen die zelf niet in een spiegel kunnen kijken hoe ze zich toch mooi kunnen opmaken en zonder morsen lippenstift kunnen opbrengen. Na het museum nemen we nog even een kijkje in dit modern ingerichte centrum, dat op dezelfde verdieping te vinden is.

Schatkamer vol cosmetica-historie (en lippenstift)

Het museum van René Koch is het enige museum ter wereld met lippenstift als thema. In Nederland is het echter volstrekt onbekend. Sterker nog: het heeft nog nooit aandacht gekregen in Nederlandse media. Een uniek onderwerp, dacht ik nog. Ik pitchte het verhaal bij diverse vrouwenmagazines. Ik kreeg slechts één reactie terug: “Ik vind het onderwerp niet zo spannend”. Tsss. Dit Lippenstiftmuseum is een schatkamer(tje) vol cosmetica-historie. Ik kan niet anders zeggen dan: gaat dat zien. Maar boek wel op tijd een plekje.

PS: Wat het bezoek aan het Lippenstiftmuseum voor mij extra bijzonder maakte: er lagen exemplaren van het Oost-Duitse vrouwenmagazine met de titel Sibylle. Daar heeft René Koch ook nog voor gewerkt. Helaas bestaat het magazine niet meer.

MEER BERLIJN?

• Op zoek naar schatten op de Trödelmarkt
• Ook uniek: het Buchstabenmuseum vol letters

MEER BERLIJN INSPIRATIE

Andere bijzondere musea vind je onder meer in Almhult, Malaga en Dubai